EN
- Biyo bazlı plastikler, kısmen veya tamamen biyolojik kaynaklardan üretilen plastiklerdir.
- Özellikleri malzemeden malzemeye epeyce farklılık gösterebilir. Biyo bazlı yahut kısmen biyo bazlı PE, PET veya PVC gibi "ikame biyo plastikler" sıradan türlerle aynı özelliklere sahiptir. Bu biyo bazlı plastikler, yalnızca bilimsel analizlerden geçerek bilinen plastik ürünlerden ayırt edilebilir.
- Biyo bozunur plastikler, mikro organizmalar sayesinde belli koşullar altında bozunarak suya, karbondioksite (ya da metana) ve biyo kütleye karışır.
- İki temel biyo bozunur plastik sınıfı bulunur:
- Bileşenleri yenilenebilir hammaddelerden elde edilen biyo plastikler.
- Biyo bozunma sürecini hızlandıran biyo bozunur katkı maddelerini içeren petro kimyasallardan elde edilen plastikler.
- Mühendislik Termoplastikleri, genellikle ısı direnci, kimyasal direnç, darbe, alev geciktirme veya mekanik dayanım gibi alanlarda yüksek performans gerektiren uygulamalarda kullanılan bir plastik malzeme alt kümesidir. Mühendislik Termoplastikleri, ticari malzemelere kıyasla daha yüksek performans gösteren bir veya daha fazla alanda sahip olduğu özellikler ile amacına uygun kullanılan parçaların tasarlanmasına yönelik mühendislik gerektiren uygulamalara olan uygunluğu sebebiyle bu isimle anılır.
- Elastomerler, iyi yalıtım sağlayan, kolay deforme olmayan, farklı şekiller halinde kalıplanabilen bir bükülebilir plastik malzeme kategorisidir. Doğal ve suni kauçuk malzemeler, özel bir polimer türü olan elastomerler arasındadır. Elastomerler, kaykay tekerlekleri, tenis ayakkabılarının tabanları, hoparlör kablolarını ve telefon hatlarını saran yalıtımlar gibi birçok uygulama alanında karşımıza çıkmaktadır.
- Epoksi Reçineler: Düşük kıvamlı sıvı halden yüksek erime noktalı katı hale geçebilirler, başka bir deyişle eşsiz özelliklere sahip birçok malzeme üretilebilir.
- Bu sentetik reçineler, düşük kıvamlı sıvılardan yüksek erime noktalı katılara kadar herhangi bir fiziksel durum olabilir. Birçok kür malzemesi veya sertleştiriciyle "çapraz bağlandığında" benzersiz özelliklere sahip bir sürü malzeme oluşturabilir ve bu sayede hemen hemen bütün sektörlere önemli katkılar sağlayabilir.
- EPS ya da Genleştirilmiş Polistriren: hafif, güçlü, mükemmel ısı yalıtımı sağlayan, ambalaj ve yapı sektörleri için ideal bir termoplastik ürün.
- EPS, teknik çok yönlülüğü, performansı ve düşük maliyetliliği dolayısıyla yarım yüzyıldan fazla bir süredir tercih edilen bir malzeme olmuştur. Hafiflik, dayanım, uzun ömür, ısıl yalıtım ve darbe emilim özellikleri sayesinde ekonomik ve yüksek performanslı ürünler sunduğu çoğu gündelik uygulamada yaygın şekilde kullanılır.
- Floropolimerler, yüksek performanslı plastik kategorisine aittir. Bu kategorinin en bilinen üyesi PTFE'dir. PTFE, en pürüzsüz ve en sağlam malzemelerden biridir.
- Floropolimer uygulamaları üstün fiziksel ve kimyasal özellikleriyle ön plana çıkmaktadır.
- Polyolefinler, polimerleşme işlemi sonrasında petrol veya doğal gazdan üretilir. Burada kısa kimyasal zincirleri (monomerler) bir katalizör kullanılarak bir araya gelir ve uzun zincirler (polimerler) oluşturur. Polimerler, film ekstrüzyonu veya zar ekstrüzyonu veya kalıplama olmak üzere iki şekilde işlenebilen katı termoplastiklerdir. Zar ekstrüzyonu sırasında polimer, eriyik halde ısıtılarak sıkıştırılır, dökülerek kalın plakalar, ince zar veya lifler elde edilir. Zar kalınlığı, hafif gıda ambalajlarından tarımsal kullanıma uygun daha ağır zarlara kadar çeşitli ürünleri elde edecek şekilde ayarlanabilir. Kalıplama işlemi, polimerin bir ekstrüder içerisinde ısıtılarak sıkıştırılması ve ardından arzu edilen şekilde katılaşacağı bir kalıba dökülmesi aşamalarını içerir.
Çok yönlü olmaları sebebiyle polyolefinler günümüzde kullanılan en yaygın plastiklerden birisidir. Kullanım alanları arasında şunlar bulunur:
- LDPE: streç film, taşıma torbaları, tarımsal filmler, süt kutularının kaplamaları, elektrik kablo kılıfları, endüstriyel ağır hizmet torbaları.
- LDPE: streç film, endüstriyel ambalaj filmi, ince duvarlı kaplar ve orta ve küçük boylu ağır hizmet torbaları.
- HDPE: kasa ve kutular, şişeler (gıda ürünleri, deterjanlar, kozmetik ürünleri için), gıda kapları, oyuncaklar, petrol tankları, endüstriyel ambalajlar ve filmler, borular ve ev eşyaları.
- PP: yoğurt kapları, margarin kapları, tatlı ve atıştırma ambalajları, mikro dalga fırına dayanıklı kaplar, halı lifleri, bahçe mobilyaları, medikal ambalajlar ve aletler, bagajlar, mutfak eşyaları ve borular.
- Polietilen teraftalat, Avrupa'da ambalaj sektöründe birçok nedenle en yaygın şekilde kullanılan plastiklerden birisidir.
- PET, Avrupa'da ambalaj sektöründe birçok nedenle en yaygın şekilde kullanılan plastiklerden birisidir. Yüksek basınca dayanıklıdır ve yere düştüğünde patlamaz. Gaz kaçırmayan özelliktedir, bu nedenle gazlı içeceklerin gazını içeride tutar ve şişelenmiş içeceklerin lezzetini korur.
- PS ya da polistiren, ısıtıldığında yumuşayan ve film, plaka gibi yarı bitmiş ürünlere ve birçok birçok bitmiş ürüne dönüştürülebilen termoplastik bir polimerdir.
- Polistiren (PS) sıvı bir petrokimyasal olan stiren monomerinden elde edilen sentetik, aromatik bir polimerdir. Polistiren sert veya köpüklü olabilir. Genel amaçlı polistiren berrak, sert ve kırılgandır. Birim ağırlığı çok ucuz olan bir reçinedir. Oksijeni ve su buharını tutma konusunda son derece zayıftır, erime noktası da nispeten çok düşüktür. Polistiren doğal olarak şeffaf olabilir, ancak renklendirici katılarak renk verilebilir.
- PUR (ya da poliüretan) dirençli, esnek ve dayanıklı bir üründür.
- Düşük maliyetli ve güvenli olan poliüretanlar, günlük yaşantımızı güvence altına alan ve daha rahat bir hale getiren sürdürülebilir malzemelerdir.
- Poliüretan, enerji ihtiyacını azaltarak yeryüzünün sahip olduğu doğal kaynakları muhafaza eder.
- Poliüretan, mobilya ve yatak takımlarında kullanılan köpüklerin sağladığı rahatlık ve binalardaki sıcaklığın düzenlenmesine yardımcı olan yalıtım malzemeleri sayesinde hayatımızı daha konforlu bir hale getirmektedir Otomobillerin sahip olduğu tamponlama özellikleri süğrücüleri ve yolcuları kazalara karşı korumaya yardımcı olur.
- Bu malzeme, uyarlanabilirliği ve kullanılabilirliği, hatta düşük maliyeti ve geri dönüştürülebilirliği sayesinde çoğu üreticinin ilk tercihi haline gelmiştir.
- PVC ya da polivinil klorür üretilen ilk plastiklerden birisidir ve çok yaygın bir kullanıma sahiptir. Tuz (%57) ve petrol yahut gazdan (%43) elde edilir.
- PVC'nin sahip olduğu özellikler, başka ürünlerin rekabet edemeyeceği performans avantajları sağlamaktadır. Sağlam, hafif, güçlü, yangına dayanıklı, mükemmel yalıtım özellikleri ve düşük su geçirgenliği olan bir malzemedir. PVC ürünleri üretilirken farklı katkı maddelerinin kullanılmasıyla beraber dayanıklılık, sertlik, renk ve şeffaflık özellikleri çoğu uygulamaya özel olarak değiştirilebilmektedir.
- Termoplastik, ısıtıldığında homojen bir sıvı haline gelen ve soğutulduğunda sertleşen polimer reçinelerinden üretilen bir plastik türüdür. Ancak termoplastik dondurulduğu zaman cama benzer ve çatlamaya elverişli bir hal alır. Malzemeye adını veren bu özellikler tersine çevrilebilir. İşte bu nedenle tekrar tekrar ısıtılabilir, şekillendirilebilir ve dondurulabilir. Termoplastikler, bu özellikleri nedeniyle geri dönüştürülebilmektedir.
- Her biri kristalin yapısı ve yoğunluğu farklı olan düzinelerce termoplastik türü mevcuttur. Günümüzde yaygın şekilde üretilen bazı türler arasında polipropilen, polietilen, polivinilklorür, polistiren, polietileneterftalat ve polikarbonat bulunur.
- Termoset plastikler, işlendiğinde üç boyutlu bir ağ oluşturan kimyasal bir değişim geçiren sentetik malzemelerdir. Isıtılan ve şekil verilen bu moleküller yeniden işlenemez ve şekillendirilemez.
- Termoset plastikler ısıtıldığında dayanıklılık ve şekillerini kaybetmez. Termoset plastikler bu sayede kalıcı bileşenlerin ve büyük, katı şekillerin üretiminde kullanılmaya son derece elverişlidir. Ayrıca bu bileşenler son derece iyi dayanım özelliklerine sahiptir ve sıcaklık artışı karşısında dayanıklılığından bir şey kaybetmez.
- Termoset plastik türlerinin her biri benzersiz özelliklere sahiptir. Örneğin epoksiler esnektir ve kimyasallara karşı olağanüstü direnç göstermenin yanında nispeten kolay şekil alır. Kalıplanması kolay olan fenolikler kırılgan, güçlü ve serttir. Termoset plastikler, sahip olduğu birçok özellik sayesinde araç gövdelerindeki elektrik yalıtım malzemeleri gibi birçok alanda kullanılmaktadır.